ឈើពុកកុំដាក់គូថលើ

ឈើពុកកុំដាក់គូថលើ
http://www.khmerbuddhism.ca/

ចុះផ្សាយដោយ ព្រះមហាភិរម្យ ក្នុងខែសីហា 24, 2011 នៅម៉ោង 4:30am

ធម្មតា ឈើដែលពុកផុយ យើងមិនអាចទុកចិត្តបានទេ ចាំបាច់ត្រូវតែប្រុងប្រយ័ត្នមុននឹងផ្ញើគូថទៅលើឈើពុក មិនធានា
រ៉ាប់រងគូថរបស់យើងទេ ហេតុនោះបានជាព្រះបោរាណាចារ្យបានលើកយកពាក្យទំនឹមមកបង្រៀនយើងថាឈើពុកកុំដាក់
គូថលើ ព្រោះឈើពុកអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ឬ ឧបទ្ទវហេតុដល់អ្នកអង្គុយបាន ចាត់ជាពាក្យណែនាំដោយបំណងល្អឲ្យមនុស្ស
ចេះគិតមុនធ្វើអ្វីៗព្រោះអាចនឹងកើតគ្រោះថ្នាក់ដោយសេចក្តីប្រមាទបាន ហេតុនោះឈើពុកទើបបង្កប់ដោយគ្រោះថ្នាក់ឬ
ឧបទ្ទវហេតុដែលអ្នកផ្ញើគូថ(អ្នកអង្គុយ)។

គួរចៀសវាង តាមអត្ថន័យដែលរៀបរាប់មកនេះគ្រាន់តែជាន័យចំតាមពាក្យពេចន៍ដែលប្រាកដនៅក្នុងឃ្លានេះប៉ុណ្ណោះ
បើបកស្រាយតាមន័យពាក្យប្រៀបផ្ទឹមវិញ នឹងឃើញថា ចាស់ទុំត្រូវការណែនាំមិនឲ្យសេពគប់ជនពាលដែលលោក
យកត្រាប់តាមពុទ្ធវចនៈថា អសេវនា ច ពាលានំ មិនត្រូវសេពគប់ជនពាល ពោលគឺ មិនត្រូវទុកចិត្ត
លើជនពាលនោះទេ បញ្ហានៅត្រង់ថាតើជនពាលនោះមានចរិតលក្ខណៈដូចម្តេចទៅបានជាមិនឲ្យសេពគប់?
ចរិតលក្ខណៈនៃជនពាលគឺ

1.អនយំ នយតិ ទុម្មេធោ ប្រែថា ជនអន់ចរិត(ជនពាល) តែងដឹកនាំពាំយួរអ្នកដទៃខុសគន្លងធម៌ តួយ៉ាងដូច
ជា ព្រះទេវទត្តដឹកនាំព្រះបាទអជាតសត្តុឲ្យប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ឬ បទឧក្រិដ្ឋដោយធ្វើបិតុឃាត គឺ ធ្វើ
ឃាតព្រះរាជបិតារបស់ខ្លួន ទង្វើដឹកនាំខុសគន្លងនោះត្រូវបានចាស់ទុំយកមកបង្កើតជាពាក្យទំនឹមថាចិត្តជាទេវទត្ត
មាត់ជាទេវតា ពោលគឺ សម្តីល្អប៉ុន្តែចិត្តអាក្រក់ បើយកមកបកស្រាយក្នុងន័យនយោបាយវិញ ដូចជា ការធ្វើប្រជា
ភិថុតិឃោសនាគោលនយោបាយល្អប៉ុន្តែ ទង្វើដែលធ្វើផ្ទាល់ផ្ទុយស្រឡះនឹងពាក្យពេចន៍ដែលអះអាងឬសន្យា ត្រង់
ចំណុចនេះឯងដែលលោកហៅថាចិត្តជាទេវទត្តមាត់ជាទេវតា ។

2.អធុរាយំ និយុញ្ជតិ ប្រែថា ជ្រៀតជ្រែកចូលក្នុងភារកិច្ចរបស់អ្នកដទៃ ពោលគឺ ក្នុងការធ្វើការងារជាមួយគ្នា
ម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានភារកិច្ចទទួលខុសត្រូវទៅតាមមុខក្រសួងរៀងៗខ្លួន ប៉ុន្តែជនអន់ចរិតមិនទុកចិត្តលើសហការីដទៃទេ
តែងតែចូលទៅជ្រៀតជ្រែកការងារគេជារឿយ ៗ បើជាអ្នកនយោបាយវិញក៏ប្រើឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនចូលទៅជ្រៀតជ្រែក
កិច្ចការនៃស្ថាប័នដទៃធ្វើឲ្យស្ថាប័ននោះៗបាត់បង់ជំនឿទុកចិត្តឬឯករាជ្យរបស់ខ្លួន ដូចជា ស្ថាប័នសាសនា ឬ តុលាការ
ជាដើម

3.ទុន្នយោ សេយ្យសោ ហោតិ ប្រែថា ឃើញខ្មៅជាស ឃើញល្អជាអាក្រក់ ជនអន់ចរិតខ្លះកាលបើប្រព្រឹត្តខុស
ឆ្គងទៅជារឿយ ៗ រហូតដល់ក្លាយទៅជាទម្លាប់ ប៉ុន្តែជាទម្លាប់ខុស ទោះបីអ្នកដទៃចង្អុលបង្ហាញ ណែនាំ ប្រាប់ថា ទម្លាប់
ដែលធ្វើមកនោះខុសឆ្គងទេ ជនអន់ចរិតនៅតែធ្វើឬប្រព្រឹត្តដដែល ផ្គើនធ្វើដោយទិដ្ឋិមានះ ឬ ធ្វើដោយយល់ឃើញថា ទង្វើ
ដែលខ្លួនធ្វើនោះត្រឹមត្រូវល្អហើយ គឺ ល្អត្រឹមត្រូវតាមគំហើញខុសរបស់ខ្លួន ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដូចជា បាញ់បោះ
ចាប់ចងជាដើម ការរឹបអូសយកដីធ្លី ឬ ការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពដោយប្រើច្បាប់ជាឧបករណ៍ជាដើម ចាត់ជាទង្វើខុសឆ្គង
ក្នុងក្រសែភ្នែករបស់ជនជាបណ្ឌិត ប៉ុន្តែជនអន់ចរិតយល់ឃើញថាជាទង្វើល្អរបស់ខ្លួនដែលត្រូវតែធ្វើដូច្នោះ ទោះអ្នក
ដទៃរងគ្រោះភ័យយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ជារឿងរបស់អ្នកដទៃ ឲ្យតែក្រុមខ្លួនបានផលប្រយោជន៍មកបានហើយ ទោះអ្នក
ដទៃប្រឹងស្រែកតវ៉ាឬយំយែកដោយទឹកភ្នែកយ៉ាងណា ជនអន់ចរិតក៏បកស្រាយថាយំយែកដោយទឹកភ្នែកក្រពើ ។

4.សម្មាវុត្តោបិ កុប្បតិ ប្រែថា ទោះបីបើយើងនិយាយណែនាំល្អក៏នៅតែក្រេវក្រោធ បុគ្គលកាលបើមានចរិតជា
ពាលនៅក្នុងសន្តានហើយ ទោះបីអ្នកដទៃណែនាំដោយបំណងល្អយ៉ាងណា ក៏នៅតែក្រេវក្រោធឬឆេវឆាវដដែល ព្រោះ
ចំហេះនៃកំហឹងបានសន្សំកំញមទុកនៅក្នុងចិត្តស្រាប់ហើយ គ្រាន់តែទទួលពាក្យរិះគន់ឬណែនាំដោយល្អយ៉ាងណា កំញម
ដែលជាមេកំហឹងនោះក៏ឆេះទ្រុលឡើង បង្កជាបញ្ហាឆុងឆាំងក្តុងក្តាំងឲ្យក្តៅក្រហាយដល់អ្នកដទៃជារឿយ ៗ ព្រោះហេតុនោះ
បានជាចាស់ទុំមិនឲ្យផ្ញើទំនុកទុកចិត្តលើជនពាល ព្រោះគប់ពាលនាំប្រាណឲ្យបានទុក្ខ គប់ពាលនាំស្តុកចិត្តសៅហ្មង
គប់ពាលនាំប្រាណបានទោសផង គប់ពាលសៅហ្មងជាប្រក្រតី ។

5.វិនយំ សោ ន ជានាតិ ប្រែថា មិនទទួលស្គាល់សីលធម៌ ពាក្យបង្គាប់បញ្ជាឲ្យបដិបត្តិតាម ហៅថា វិន័យ ឬ
សីលឬ ច្បាប់ ពាក្យណែនាំឲ្យធ្វើល្អលះបង់អាក្រក់ចោល ហៅថា ធម៌ រួមចូលគ្នាបានជាកន្សោមពាក្យថា ធម៌វិន័យ សីលធម៌
ឬច្បាប់ទម្លាប់ ជនអន់ចរិតមិនទទួលស្គាល់សីលធម៌ទេ ព្រោះគេយល់ថា សីលធម៌គឺជាចំណងដែលចងដៃចងជើងគេមិន
ឲ្យធ្វើអ្វីៗបានដោយសេរី ព្រោះគេត្រូវការធ្វើអ្វីៗបានស្រេចតែក្បាលចិត្តឬទំនើងចិត្ត ជនដែលចូលចិត្តធ្វើអ្វីៗបានដោយ
ទំនើងចិត្ត ហៅថាជនទំនើង បើជាក្មេងហៅថា ក្មេងទំនើង បើជាចាស់ ហៅថា ចាស់ទំនើង បើជាអ្នកនយោបាយ ហៅថា
អ្នកនយោបាយទំនើង ដោយមិនគិតគូរដល់ច្បាប់ទម្លាប់របស់សង្គមឡើយ កាលបើសង្គមសម្បូរទៅដោយក្មេងទំនើង
ចាស់ទំនើង ឬ អ្នកនយោបាយទំនើងបែបនេះ សង្គមនោះក៏ឈ្មោះថា សង្គមទំនើង ដែរ ព្រោះសមាជិកសង្គមមិនទទួល
ស្គាល់និងគោរពច្បាប់ទម្លាប់ដែលជាសណ្តាប់ធ្នាប់ល្អរបស់ប្រទេសជាតិ ។

សរុបសេចក្តីមកថា ឈើពុកកុំដាក់គូថលើ សំដៅដល់ កុំសេពគប់ជនទំនើង ឬ ជនពាលដែលជាអ្នកបង្កហេតុគ្រោះថ្នាក់
ដល់សង្គម ព្រោះជនពាលប្រៀបដូចជាឈើពុកដែលផុយស្រួយងាយបាក់និងងាយបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកផ្ញើគូថ សមដូច
ពាក្យទំនឹមថា ឈើពុកកុំល ឈើជ័រកុំលេង ពោលគឺ កុំលលេងនឹងឈើពុកដែលមានជ័រប្រឡាក់ ព្រោះជ័រនឹងធ្វើឲ្យអ្នកល
លេងនោះប្រឡាក់ប្រឡូកបាន ឬប្រៀបដូចជាជនពាលដែលមានទោសទណ្ឌផ្សេងៗកាលបើបុគ្គលចូលទៅសេពគប់នឹង
ធ្វើឲ្យជាប់ទោសទណ្ឌតាមជនពាលនោះដែរ គ្រោះភ័យ ឬ ឧបទ្ទវហេតុនឹងកើតឡើងដល់អ្នកចូលទៅសេពគប់សមគំនិត
នោះ ព្រោះហេតុនោះបានជាព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ទើបត្រាស់ណែនាំដោយបំណងល្អថា អសេវនា ច ពាលានំ មិនត្រូវ
សេពគប់ជនពាលទេ ប៉ុន្តែទ្រង់ណែនាំឲ្យសេពគប់ជនជាបណ្ឌិវិញដោយពុទ្ធតម្រាស់ថា បណ្ឌិតានញ្ច សេវនា
ត្រូវសេពគប់ជនជាបណ្ឌិត ។

វិបត្តិសីលធ៌ម - Moral Crisis

(Posted at Ki-Media 08/24/2011)

វិបត្តិសីលធ៌ម

តើខ្មែរជានរណា? សង្គមខ្មែរ វប្បធ៌មខ្មែរ តម្លៃឈាមជ័រខ្មែរ ។ល។ សាបព្រោះដោយឥទ្ធិពលនៃសាសនា
ពីរធំៗ គឺព្រហ្មញ្ញសាសនានិងពុទ្ធសាសនា លូតលាស់ដុះដាលរាប់ពាន់ឆ្នាំលុះឥឡូវ ។ សាសនាទាំងពីរនេះ
គឺជាសសរគ្រឹះផ្ដល់នូវតម្លៃ “សីលធ៌មខ្មែរ” ... សីលធ៌មក្នុងការប្រើប្រាស់ពាក្យនិយាយស្ដី សីលធ៌មតម្រែ
តម្រង់ឥរិយាបទ... សីលធ៌មចង្អុលបង្ហាញពីការប្រព្រឹត្តផ្សេងៗ អ្វីជាគុណសម្បត្តិ អ្វីជាគុណវិបត្តិជាដើម!

ចូលក្នុងសតវត្សរ៍ទី ២១ នេះ គេសង្កេតឃើញតម្លៃសីលធ៌មខ្មែរ មានភាពរោចទៅៗ ឆ្ពោះទៅកាន់
វិបត្តិភាព ដែលញ៉ាំងឲ្យកូនខ្មែរនិស្សិត បញ្ញវ័ន្ត បណ្ឌិត ដែលតាមអង្កេតពិនិត្យពីចលនាសង្គមមួយ
ចំនួន មានការព្រួយបារម្ភច្រើន...។

បើយើងពិនិត្យឲ្យកៀកជិតនោះ នោះយើងនឹងឃើញមានហីនភាសាជាច្រើនកំពុងត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយ
កូនខ្មែរមួយចំនួនតាម Internet Media ផ្សេងៗផង នៅតាមផ្លូវផ្សារ និគមន៍ ក្រុងឬជនបទផង.. ពីពលរដ្ឋ
ធម្មតាផង.. ពីអ្នកដឹកនាំក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលផង និងពីក្នុងរង្វង់សមាជិកក្រុមគ្រួសារផង... ។ល។ និង ។ល។ តើ
អ្វីទៅជាវិបត្តិ?

វាក្យស័ព្ទសម្រាប់និយាយស្ដីប្រកបដោយសុភាវធ៌ម សុជីវធ៌ម និងសីលធ៌មមានច្រើនណាស់សម្រាប់ភាសានៃ
ជាតិនីមួយៗ តែអ្វីដែលយើងឮ ឧទាហរណ៍៖ ជនអ្នករួមពិភាក្សា ឆ្លងឆ្លើយវែកញែកក្រោមកម្មវត្ថុប្រឹក្សាអ្វីមួយ
នៅ Ki-Media នេះក្ដី នៅទីផ្សេងឯទៀតក្ដី គឺយើងសង្កេតឃើញថា ពួកគាត់ជ្រើសរើសយកពាក្យពេចន៍ បែប
ប្រមាថមាក់ងាយ វាយបរិហាររវាងគ្នានិងគ្នាទៅវិញ ...បាត់បង់វត្ថុបំណងនៃប្រធានបទ ប្រើពាក្យជេរប្រទេច
បង្កើតជម្លោះ ប្រទូសសារាយ ដោយពាក្យអសុរោះជងជួរពុំគួរគប្បីដោយអន្លើផ្សេងៗ ។ នេះហើយជាវិបត្តិនៃ
សីលធ៌មខ្មែរ!

បើទោះជាចក្រវាឡវឹលចូលសតវត្សរ៍ ២១ក្ដី... វាក្យស័ព្ទចណ្ឌាលផ្សេងៗ ក៏នៅតែពុំអាចជំនួសតម្លៃសីលធ៌ម
សុភាវធ៌ម វប្បធ៌មរបស់កូនខ្មែរបានឡើយ! បើយើងឮសំឡេងព្រុសដូចជាសុនខ ... នោះប្រហែលជាវាចេញ
មកពីមាត់នៃសត្វសុនខហើយ! បើយើងឮសំឡេងច្រៀងដូចសារិកា នោះក៏ប្រហែលជាសំឡេងសារិកាដែរ!
“សម្ដី សជាតិ” នៅពេលដែលអ្នកហាស្ដី ពាក្យពេចន៍ ជម្រើសវាក្យស័ព្ទរបស់អ្នក ចំហប្រាប់សាធារណជនពី
គុណសម្បត្តិ ឬគុណវិបត្តិ ឥរិយាឫកពាររបស់អ្នកក្នុងពេលរំពេច ស្របគ្នានោះដែរ!

ប៊ី ប៊យ
08/24/2011

ដើរឲ្យមានបី ស្ដីឲ្យមានបួន

Scrambling

SCRAMBLING

The Clock tics, and the calendar thrusts tomorrow-bound.

The night was silent but my mind was rumblingly profound.

The clouds’re hovering low and high

In the backyard, I sat and pondered, “Would it be always this somber sigh?”

Back in the office - My little cubicle openly stands unabashed

Piles of notes are HIPAA-shy and they are stashed.

Successively the phone rings; and e-mail pops up on-screen;

CARE Tickler haunts for it’s there to be seen.

Time is of the essence, and actions’re pivotal

Everything we do is Calendar-essential

Priorities are proficiently managed, and the issues we solve!

Yes, “Others” we’ve served and we serve with resolve!

It’s unfortunate but often true

We scramble against time or it will be overdue

For “Others” we’ve delivered, so they’d be safe and secure

But ones we’d likely forget are those, for you, they endure!

May it be for time, Solutions or Priority…?

Please ponder on those who give you a hug, a smile and call you “Mommy or Daddy”

And above all, the one who shares your life and calls you “Honey!”

B Boy

08/17/2011

“សៀម” ពួកជនមុខក្រាស់

រាស្ត្រខ្មែរស្រែកយំព្រោះបាត់បង់ទឹកដី

“ស្រីដែលស្អាត គឺស្រីប្រពន្ធគេ” តចប់

“ស្រីដែលស្អាត គឺស្រីប្រពន្ធគេ”
(តពីអត្ថបទមុន 08/05/2011)

យើងទាំងអស់គ្នានៅចងចាំបានថា កាលពីនៅក្នុងថ្នាក់សិក្សា លោកគ្រូអ្នកគ្រូបង្ហាត់បង្រៀនមុខវិជ្ជាទាំងឡាយ ដោយ
សង្កត់ចង្អុលអត្ថន័យត្រង់ៗ ឲ្យយើងឱហាតចងចាំ ឥតមានបំភាន់ ន័យក្នុងន័យក្រៅអ្វីឡើយ ។ ទោះជាដូច្នោះក្ដី យើង
ស្ទើរតែប្រឡងស្ទើរធ្លាក់ស្ទើរជាប់ កុំថាឡើយដល់អ្វីៗដែលមានន័យផ្សេងអំពីពាក្យដែលយើងស្ដាប់ឮ! ពាក្យថា “ស្រី
ដែលស្អាត គឺស្រីប្រពន្ធគេ”នេះ ឥតមានន័យដូចស័ព្ទដែលយើងស្ដាប់ឮនេះឡើយ! ពំនោលនេះ ពាំនាំមកនូវវិបត្តិផង
និងសីលធ៌មផង តែយើងត្រូវប្រើតក្កវិជ្ជា ដើម្បីទាញចម្រាញ់នូវអត្ថន័យសីលធ៌មនោះៗ បើពុំដូច្នោះទេ គុណវិបត្តិនឹង
ហុចផលពុំខាន!

សូមរំឭកថា វប្បធ៌ម ទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្មែរ មានគ្រិស្ដម្ភចេញអំពីលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា និង ពុទ្ធសាសនា ។ តម្លៃ
សីលធ៌ម សុភាវធ៌ម និងសម្បត្តិផ្សេងៗដូចជា ចរិយាសម្បត្តិ វិជ្ជាសម្បត្តិឬបញ្ញាសម្បត្តិ ជាដើម គឺយោងតាមទ្រឹស្ដីនៃ
សាសនាទាំងពីរនេះ ។ ឧទាហរណ៍ៈ កាលបើយើងទៅវត្ត ឬចូលបុណ្យតាមពិធីពុទ្ធសាសនាផ្សេងៗ លោកអាចារ្យ
តែងឲ្យពរថា “សូមឲ្យមានតម្រិះដូចនាងអមរ៉ា សូមឲ្យមានប្រាជ្ញាដូចព្រះមហោសថ..” ។ ពរនេះគឺអាស្រ័យទៅលើ
ដំណើររឿងនៃនាង អមរ៉ានិងព្រះមហោសថ កាលពីមុនសម័យពុទ្ធកាលម៉្លេះ ... មានតំណាលមកដូច្នេះថា.. ព្រះ
មហោសថ មានសម័យថ្ងៃមួយ ដោយបានឮពីអ្នកស្រុកអ្នកភូមិពោលសរសើរពីការឆ្លាតវៃនៃនារីដ៏ប្រឹមប្រីយ៍ម្នាក់ ឈ្មោះ
នាងអមរ៉ា ក៏តាំងចាប់ចត្តិភ្នកនឹកស្រឡាញ់ភ្លាម ដោយទាំងពីមិនទាន់ឃើញ មិនទាន់ស្គាល់នាងនៅឡើយ ហើយក៏
ប្រាថ្នាស្កាត់ទៅរកជួបនាងដើម្បីប្រលោមសូមស្នេហ៍....។

កាលដែលព្រះមហោសថបានត្រេចទៅរកនាងអមរ៉ានោះ គាប់ជួនអី ក៏បានឃើញនាងកំពុងតែបេះផ្លែពុទ្រា ហើយក៏ៈ
“កនិដ្ឋភគិនី” ហៃប្អូនស្រី... តើខ្ញុំសូមផ្លែពុទ្រាខ្លះបរិភាគបានដែទេ?
“ជេដ្ឋៈ” បរពិត្រព្រះច្បង(បង) តើអ្នកចង់បរិភោគផ្លែពុទ្រាក្ដៅឬត្រជាក់?
ព្រះមហោសថៈ ខ្ញុំសូមបរិភោគផ្លែពុទ្រាចម្អិនចុះ!
នាងអមរ៉ា កាន់ថ្នក់ក្រមាដែលមានផ្លែពុទ្រាទើបបេះហើយទាំងអំបាលម៉ាននោះ លើកគ្រលាស់ជះទៅពេញដី ....ឲ្យដល់
ព្រះមហោសថ....។

សង្កេតៈ (តើអ្នកចង់បរិភោគផ្លែពុទ្រាក្ដៅឬត្រជាក់?) (ខ្ញុំសូមបរិភោគផ្លែពុទ្រាចម្អិនចុះ!) ...ទាំងនេះគឺជាសំណួរនិង
ចម្លើយឃ្លាតពីអត្ថន័យធម្មតា ។ បើយើងអនុវត្តតាមស័ព្ទត្រង់ៗនោះ នោះផ្លែពុទ្រានឹងត្រូវបានគេយកទៅស្ងោរ ឬលីង
ដុត កម្ដៅជាមុនសិន មុនពេលបរិភោគ ....ជាអ្វីដែលមានលក្ខណៈខុសពីរបៀបនិងទម្លាប់មនុស្ស....។

វិភាគ ពិចារណ៍ដោយប្រើប្រាស់តក្កវិជ្ជា យល់ពីសំណួរ យល់ពីបំណង ហើយផ្ដល់នូវចម្លើយ អនុវត្តវិធានសាស្ត្រដោយ
ឈ្លាសវៃ គឺជាអ្វីដែលជនផងរមែងប្រគល់ ផ្ដល់នូវតម្លៃកិត្តិយសឲ្យ ដោយសាទរនិងគារវៈ ។ ដោយហេតុដូច្នោះហើយ
បានជាយើងដែលជាកូនខ្មែរ បានឮ បានស្ដាប់នូវពាក្យពេចន៍ដំបូន្មាននានា ដែលស្ទើរតែបង្កប់ដោយប្រស្នា! មាន
ជំនឿថា មានតែមនុស្សមានប្រាជ្ញាទេទើបស្រាយប្រស្នាបាន! នេះហើយដែលសង្គមបានឃើញនិងសម្រាំងបំបែកវីរៈជន
បញ្ញវន្ត វរជន ជាដើមចេញពីជនធម្មតា... ។ ពាក្យចាស់បានស្ដីថា ១) ស្គាល់គ្នាក្នុងគ្រាក្រ.. ២) សុភមិត្តគឺឃើញក្នុង
ពេលមានអាសន្ន..៣) សង្គ្រាមបង្ហាញវីរៈជន... ៤) ពន្លឺប្រទីប ភ្លឺតែក្នុងពេលណាមានភាពងងឹត! ។ល។ និង ។ល។...

“ស្រីដែលស្អាត គឺស្រីប្រពន្ធគេ”
សូមពិចារណាបន្តិចទៀត... “ស្រីដែលស្អាត គឺស្រីប្រពន្ធគេ”... វត្ថុបំណងនៃពំនោលនេះ គឺពុំមែនឲ្យយើង(បុរស)
សម្លឹងទៅរកប្រពន្ធគេ ប្រាថ្នាប្រពន្ធគេ អន្ទងប្រពន្ធគេ ដើម្បីបំពេញក្ដីស្រឡាញ់របស់ខ្លួនឡើយ! ... ពិតមែនហើយថា
ស្ត្រីដែលជាប្រពន្ធគេ ចួនកាលមានសម្រស់ សម្ផស្សប្រណីតគួរជាទីប្រតិព័ទ្ធសម្រាប់បុរសដទៃមែន... ប៉ុន្តែចួនកាលគឺ
មានតែកែវភ្នែកនៃបុរសជាប្ដីរបស់នាងទេ ដែលរមែងតែស្អាត ស្រស់ជានិច្ចសម្រាប់គាត់... ដូចជា(សូមស្មាទោស)...
នារីពិការ ខ្វះដៃខ្វះជើង ..ពិការចរិត.... អភ័ព្វរូបរាង្គកាយពីកំណើតផ្សេងៗ... ក៏ជាទីស្រឡាញ់នៃស្វាម៉ីរបស់នាងដែរ!
...ន័យនេះហើយដែលពំនោលនេះដៅសង្កត់ ថាមានតែ “ស្រីដែលស្អាត គឺស្រីប្រពន្ធគេ”តែប៉ុណ្ណោះ!
សូមអរគុណ!
ប៊ី ប៊យ 08/08/2011

ស្រីដែលស្អាត គឺស្រីប្រពន្ធគេ

“ស្រីដែលស្អាត គឺស្រីប្រពន្ធគេ”
នេះជាពំនោលមួយដែលយើងធ្លាប់បានឮនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ។ សំណួរ “តើពំនោលហ្នឹងចង់ឲ្យអត្ថន័យដូចម្ដេច?”
“មានប្រយោជន៍អ្វីដល់សង្គម?” ។ល។

ប្រទេសខ្មែរគឺជាប្រទេសអ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា ការលួចកូនប្រពន្ធគេគឺជាកម្មហុចផលជាទុក្ខ ដែលពុទ្ធអង្គបានហាម
ប្រាម ព្រមានជនផងទាំងពួងឲ្យជៀសវាង ...ចុះហេតុដូចម្ដេចបានជាមានពំនោលដូចនេះកើតមានឡើងនៅក្នុង
សង្គមរបស់ខ្មែរ ដែលហាក់ដូចជាផ្ដល់ពាក្យព្រលយ (មតិឬយោបល់មិនចំ) ឲ្យប្រុសខ្មែរសម្លឹងទៅមើលស្ត្រីដែល
ជាប្រពន្ធរបស់គេទៅវិញ? តើនេះមិនគឺជាការលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រុសៗខ្មែរ ព្យាយាមអន្ទងប្រលោមស្រ្តីដែលជាប្រពន្ធ
របស់គេរួចទៅហើយនោះទេឬអី? បើអ្នកជាមនុស្សប្រុស លង់ក្នុងគតិនេះដូច្នោះមែន តើអ្នកមើលឃើញគ្រោះថ្នាក់
រង់ចាំអ្នកដែរឬទេ?

ឧទាហរណ៍ពីពំនោលខ្លះផ្សេងទៀតដូចជា “ចង់ចេះឲ្យសម្លាប់អាចារ្យ ចង់បានផ្លែផ្កាឲ្យយកភ្លើងដុតគល់” ជាដើម
..តើពំនោលនេះអាចញ៉ាំងឲ្យសង្គមលូតលាស់ ចម្រើន បានដោយប្រការណាខ្លះ? ចូររំឭកឡើងអំពីរឿង “អង្គុលិមាល”
ដែលបានប្រព្រិត្តដោយត្រង់ៗតាមដំបូន្មានគ្រូ(ល្បិចឲ្យទៅស្លាប់)នោះ ...(សម្លាប់មនុស្សម្នាក់ យកម្រាមដៃមួយ ឲ្យ
បានគ្រប់មួយពាន់ ..នោះអង្គុលិមាលនឹងមានជីវិតជាអមតៈ...) ។ សម្លាប់មនុស្សយកម្រាមដៃ គឺជាអ្វីដែលគាត់បាន
ធ្វើ យោលតាមពាក្យនិងអត្ថន័យត្រង់ៗនេះ!

ដោយឥតមានតឹកតាង ស្ថិតិសម្អាង ខ្ញុំក៏ពុំហ៊ានឬក៏មានទួលេខយកមកជម្រាបជូនប្រីយ៍មិត្តដែរ ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំហ៊ានអះអាង
ថា នៅក្នុងភូមិនិគម ក្រុងក្ដី ជនបទក្ដី ជុំវិញព្រឹត្តិការណ៍សង្គម យ៉ាងហោចណាស់ក៏ប្រីយ៍មិត្តបានឮ យូរៗម្ដង..អ្នក
នេះទៅយកប្រពន្ធអ្នកនេះ អ្នកនោះទៅយកប្រពន្ធអ្នកនោះ ឬក៏អត្ថន័យធ្ងន់ជាងនេះទៀតនោះ “..សាហាយស្មន់” រវាង
អ្នកនេះ អ្នកនោះ ពុំលែងឡើយ! តើអំពើនេះស្របគ្នានឹងពំនោល “ស្រីដែលស្អាត គឺស្រីប្រពន្ធគេ” ដែរឬទេ?

(ខ្ញុំនឹងវឹលត្រឡប់ មកបកស្រាយអត្ថន័យនៃពំនោលនេះជូន នៅពេលក្រោយ។ សូមអរគុណ ប៊ី ប៊យ 08/05/2011)

ឃើញគេខុសកុំអាលអរ ឃើញគេសាទរកុំអាលអួត

“ឃើញគេខុសកុំអាលអរ ឃើញគេសាទរកុំអាលអួត”
“ឮស្នូរផ្គរលាន់កុំទាន់ចាក់ទឹកចោល”

វិចារណបទៈ
“Expression/ពុំនោល”
“ឃើញគេខុសកុំអាលអរ ឃើញគេសាទរកុំអាលអួត”

ពុំនោលនេះបង្កប់នូវតម្លៃសីលធ៌មផង សង្គមធ៌មផង។ ឧទាហរណ៍ៈ ឃ្លាទីមួយ “ឃើញគេ
ខុសកុំអាលអរ” ក្នុងទីនេះមានន័យសំដៅទៅលើទឹកចិត្តដែលផុសចេញអំពីភាពច្រណែន
ឈ្នានីស ឬការផ្ចាញ់ផ្ចាលផ្សេងៗប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចមានអំណរសាទរដូច្នេះបាន ក្នុងពេល
ឃើញអ្នកឯទៀតរងកំហុស ឬបានប្រព្រឹតខុស! ដំណើរចិត្តបែបនេះ ទោះជាចម្ពោះមុខក្ដី
មិនចម្ពោះមុខក្ដី រូបរាង្គអសីលធ៌មក៏បានចាប់កំណើតរូចមកហើយដែរ...ដ្បឹតអីវាផ្ទុយនឹង
សុភាវធ៌មផង ផ្ទុយនឹងអមនុញ្ញផលនៃអ្នកកំពុងរងកំហុសនោះផង! តើអ្នករីករាយត្រេកអរទេ
ពេលអ្នកបានប្រព្រឹត្តខុសលើអ្វីមួយ?

ឃ្លាទីពីរ “ឃើញគេសាទរកុំអាលអួត” ធម្មតាជនដែលមានចិត្តជាឧបេក្ខា រមែងមិនរំភើប
ញាប់ញ័រដោយពាក្យរិៈគន់ផង ពាក្យសរសើរផង!

“Expression/ពុំនោល” ឃ្លាទីពីរនេះ សំដៅលើការគ្រប់គ្រងចិត្ត ព្រោះបើចិត្តរបស់
អ្នកអណ្ដែតត្រសែតតាមពុំនោលល្អពីរោះផ្សេងៗរហូតដល់ទប់អារម្មណ៍ពុំនឹង ប្រឹងសម្ដែង
អត្មាប្រាប់អ្នកដទៃ បឹទមាត់មិនជឹត ដោយអំណរអំនួតខ្លាំងប៉ុណ្ណា...ភាពអាមាសនិង
ចិត្តឈឺផ្សាក៏នឹងមានទំហំប៉ុណ្ណោះ នៅពេលអ្នកប្រឈមមុខទល់នឹងការរិៈគន់ ឬភាព
ត្មះតិៈដៀលផ្សេងៗ ឬក៏អ្នកឆ្វេងយល់ជាខាងក្រោយថា ភាពអំណរសាទរទាំងឡាយដែល
អ្នកបានទទួលទាំងនោះ គឺគ្រាន់តែជាកលឧបាយ បំពុលវិចារណញ្ញាណរបស់អ្នកប៉ុណ្ណោះ!


“ឮស្នូរផ្គរលាន់កុំទាន់ចាក់ទឹកចោល”

ពុំនោលនេះមានន័យប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងពុំនោលអង់គ្លេស៍មួយឃ្លា៖
“Never count Chickens before they hatch =កុំរាប់កូនមាន់មុនពេលវាញាស់អស់”

ពុំនោលនេះចង់រំលឹកសតិមនុស្ស កុំឲ្យអនុវត្តសកម្មភាពនានា ដោយយោលទៅតាម
សេចក្ដីរំពឹង ឬអនាគតដែលពុំទាន់មកដល់ ដ្បឹតលទ្ធផលអាចនាំឲ្យអ្នកខកចិត្ត
ខូចប្រយោជន៍ដោយប្រការផ្សេងៗ ។ “បោះជើងមុខឲ្យដល់ទីដៅសិន ចាំលែងជើងក្រោយ”!